Pellet drzewny to coraz bardziej popularny materiał opałowy. Jest to ekologiczne i ekonomiczne paliwo, dzięki któremu można skutecznie ogrzać wodę i mieszkanie relatywnie niskim kosztem. Dlaczego warto się nim zainteresować? I co sprawia, że coraz więcej osób decyduje się na kocioł na pellet drzewny w swoich domach?
Co to jest pellet drzewny?
Pellet to małe, cylindryczne lub bryłkowate granulki wykonane z przetworzonego materiału organicznego. Podzielić je można na dwa główne rodzaje pelletów: drzewny i biomasowy.
Pellety drzewne wytwarzane są z odpadów drzewnych, takich jak trociny, wióry, ścinki, kora lub z pozostałości po wycince leśnej. Są popularnym źródłem opału, wykorzystywanym w piecach, kotłach i kominkach do ogrzewania domów. Są bardziej ekologiczne niż tradycyjne paliwa, ponieważ spalają się w czystszy i bardziej wydajny sposób, co ogranicza emisję szkodliwych substancji, w szczególności substancji smolistych.
Pellet drzewny może być wytwarzany z różnych rodzajów tych roślin, zarówno iglastych, jak i liściastych. Najbardziej popularne typy takiego surowca energetycznego powstają z sosny, dębu oraz buku. Na rynku mamy zatem pellety sosnowe, pellety dębowe czy pellety dębowo-bukowe.
Pellety biomasowe produkowane są z różnych materiałów organicznych, takich jak słoma, łuski słonecznika czy odpady rolnicze. Mają one jednak mniejszą wartość energetyczną niż pellety drzewne, choć zarazem są tańsze. Pellet z biomasy może służyć jako domieszka do pelletu drzewnego, co pozwala obniżyć ceny paliwa.
Pellety służą jako alternatywne źródło energii wobec węgla, gazu, oleju opałowego i innych paliw stosowanych do ogrzewania domów. Pellety przemysłowe mogą też być wykorzystywane w elektrociepłowniach oraz budynkach użyteczności publicznej.
Proces produkcji pelletów polega na rozdrobnieniu i suszeniu surowca, a następnie prasowaniu go w cylindryczne lub bryłkowate granulki o ustalonej średnicy. W celu uzyskania wysokiej jakości pelletu, surowiec jest zagęszczany za pomocą wysokiego ciśnienia.
Ile kosztuje pellet drzewny? Koszt pelletu w Polsce
Najczęściej pellet jest sprzedawany w workach o wadze 15 kg. Można się też spotkać z tzw. big bagami w opakowaniach o wadze 250, 500, a nawet 1050 kg. 15-kilogramowe worki są pakowane na palety, na których producent umieszcza około tony surowca. Między innymi dlatego ceny pelletu drzewnego są podawane za tonę, a nie za kilogram czy za worek.
Pellet można również kupować w workach na sztuki, ale jest to droższa opcja, zwłaszcza gdy w grę wchodzi dowóz do klienta. Zakup kilku ton na cały sezon grzewczy może się bardziej opłacać, np. ze względu na niższe koszty dostarczenia surowca. Warto zatem mieć miejsce do składowania pelletu w większej ilości.
Na ceny pelletu drzewnego wpływa kilka istotnych czynników. Przede wszystkim istotna jest wartość opałowa. Surowiec o większej wartości energetycznej i lepszych parametrach będzie droższy. W tym kontekście ważny jest materiał użyty do produkcji pelletu. Mniej efektywny pellet ze słomy rzepaku i innych zbóż, z łupin orzechów czy łusek słonecznika jest tańszy niż pellet drzewny, na przykład sosnowy.
Co ważne, istnieją różne klasy pelletu zależnie od jego składu, oznaczane A1, A2 oraz B. Różnią się one pewnymi parametrami, takimi jak zawartość wilgoci czy zawartość popiołu. Pellety gorszej jakości mogą pozostawiać więcej popiołu oraz innych pozostałości po paleniu. Spieki i popiół mogą być również efektem zanieczyszczenia masy drzewnej. Co do zasady, im wyższa kaloryczność i im niższa zawartość popiołów w pellecie, tym lepiej i tym bardziej wartościowy produkt.
Warto dodać, że certyfikowany surowiec (przede wszystkim oznaczenia DIN PLUS lub EN PLUS) może być droższy, ale kupujący ma dzięki temu pewność, że producent pelletu drzewnego dochował właściwych standardów i sprzedaje paliwo o wysokich parametrach, wytworzone z wysokiej jakości surowców przy wykorzystaniu odpowiednich procesów technologicznych.
W praktyce różnica między najtańszym wyrobem a pelletem drzewnym klasy premium może wynieść 500 zł i więcej. Na koszt pelletu wpływ ma także miejsce produkcji, np. ze względu na lepszą dostępność surowca do produkcji czy umowy między producentem a dostawcami materiału do wytwarzania pelletu w danym województwie. Dobrze mieć na uwadze to, że tani pellet drzewny można kupić nie tylko bezpośrednio u producenta. Można go też szukać w ogłoszeniach na portalach aukcyjnych i w sieciach społecznościowych. Materiał ten najdroższy jest w dużych marketach budowlanych.
Trzeba tu też zauważyć, że w ostatnich latach ceny pelletu drzewnego znacząco wzrosły. Po okresie pandemii, ale przed wojną w Ukrainie koszt tego surowca energetycznego średnio wynosił około 800-900 zł za tonę. W 2022 roku ceny zaczęły gwałtownie rosnąć, nawet do 3000 zł za tonę. W 2023 roku pellet zaczął tanieć, ale i tak koszt pelletu utrzymuje się na dość wysokim poziomie, choć w porównaniu z innymi surowcami energetycznymi wciąż jest atrakcyjny.
Na ceny pelletu drzewnego wpływa kilka czynników. Przede wszystkim chodzi tu o dostępność i popularność tego materiału – w pewnym momencie popyt przekroczył podaż. Było więcej chętnych niż zakłady przetwórcze były w stanie zapewnić rynkowi. I to nie tylko w Polsce, ale i w ujęciu globalnym. Dodatkowymi czynnikami w kraju była inflacja, rosnące koszty produkcji, drożejące materiały opakowaniowe, niedobory surowca i wysokie ceny drewna oraz polityka sprzedażowa dostawców. Ważne było również to, iż Polska importowała duże ilości pelletu od wschodnich sąsiadów, czyli Ukrainy i Białorusi.
A z jak dużymi wydatkami należy się liczyć? Ile potrzeba pelletu na sezon grzewczy? To zależy od kubatury mieszkania, izolacji termicznej, sprawności kotła i jego ustawień oraz warunków atmosferycznych. Można jednak założyć, że trzeba będzie zgromadzić od 5 do 8 ton surowca – przyjmuje się, że właśnie tyle średnio w polskich domach zużywa się go w ciągu sezonu grzewczego.
Piec na pellet – co to jest i jak z niego korzystać?
Warto zaznaczyć, że do spalania pelletu potrzebny jest odpowiedni piec. Takie urządzenie grzewcze wykorzystuje pellety drzewne lub biomasowe jako paliwo do produkcji ciepła. Korzystanie z pieca na pellet jest niezwykle proste.
Najpierw należy się jednak zaopatrzyć w odpowiednią ilość pelletu, aby zagwarantować sobie paliwo na cały sezon grzewczy. Surowiec jest umieszczany w zbiorniku pieca. Następnie, za pomocą panelu sterowania ustala się poziom mocy i temperaturę, którą chce się osiągnąć. Po uruchomieniu pieca automatyczny podajnik dostarcza pellet do komory spalania, gdzie granulat jest spalany, produkując ciepło. Piec rozprowadza ciepłe powietrze lub wodę po instalacji, ogrzewając pomieszczenia lub dostarczając ciepłą wodę użytkową.
Nowoczesny kocioł na pellet drzewny charakteryzuje się dużą wydajnością, niskimi emisjami szkodliwych substancji i ekonomicznym zużyciem paliwa. Regularna konserwacja, obejmująca przede wszystkim czyszczenie komory spalania, pomaga utrzymać piec w dobrej kondycji. Co ważne, ze względu na niedużą ilość popiołu, kotły na pellet drzewny są o wiele mniej uciążliwe w użytkowaniu w porównaniu z piecami na paliwa stałe takie jak węgiel czy drzewo. Dzięki swoim zaletom, piece na pellet stanowią przyjazną dla środowiska alternatywę dla tradycyjnych systemów grzewczych.
Ogrzewanie pelletem – czym się wyróżnia?
Pellety są przyjaznym dla środowiska źródłem energii i paliwa, co sprawia, że stanowią ważny element walki z emisją tlenku siarki, tlenku azotu i CO2. Ponieważ rośliny pobierają ten ostatni gaz cieplarniany z atmosfery, w przypadku pelletu można mówić o jego zerowej emisji. Co więcej, pellet to odnawialne źródło ciepła i energii. Choć paliwo to jest mniej kaloryczne niż ekogroszek, wciąż pozostaje efektywnym i wydajnym surowcem energetycznym, a także relatywnie tanim materiałem opałowym.
Ogrzewanie pelletem to innowacyjna alternatywa, która mimo wzrostu cen pozostaje ekonomicznym rozwiązaniem. Co ważne, piece na pellet odznaczają się sporym komfortem użytkowania. To urządzenia czyste, a do tego cechuje je rozwinięta automatyzacja procesu spalania. Korzystanie z nich nie wymaga dużych nakładów pracy. Konserwacja i czyszczenie kotła na pellet drzewny zajmuje stosunkowo niewiele czasu.
Sam pellet również jest materiałem czystym, nie tylko w kontekście niedużej liczby popiołu, który generuje. W przeciwieństwie do ekogroszku nie pozostawia on w kotłowni trudnego do usunięcia pyłu węglowego. Sam popiół z pelletu może zaś być znakomitym dodatkiem do nawozów czy kompostu, na przykład w przydomowych ogródkach, gdyż zawiera niepalne związki mineralne, w tym takie, które zawierają ważny dla roślin potas czy wapń.
Pellet drzewny to materiał wygodny i bezpieczny w transporcie, aczkolwiek powinien być przechowywany w odpowiednich warunkach, z dala od wilgoci. Można go jednak składować zarówno w pomieszczeniach, jak i w specjalnie do tego celu przystosowanych silosach.
Należy jednak pamiętać o tym, że kocioł na pellet drzewny to spory wydatek. Inwestycja w ten materiał opałowy może być więc na starcie dość kosztowna, zwłaszcza w przypadku starszego budownictwa, gdzie dodatkowo konieczna może być modernizacja instalacji grzewczej.
Pewne koszty mogą generować okresowe przeglądy kotła oraz wymiana części, choć zasadniczo prawidłowo użytkowane i konserwowane piece powinny przez długi czas działać bezawaryjnie. Zarazem w przypadku tańszego pelletu podajniki ślimakowe mogą się czasem blokować ze względu na zbyt szybkie rozpadanie się granul. Przy niskiej jakości pellecie mogą też pojawiać się spieki blokujące palnik oraz mechanizm czyszczący, zwłaszcza w kotłach o niższej mocy.
Trzeba też brać pod uwagę to, że piec na pellet oraz sam materiał mogą zajmować sporo miejsca. Pomieszczenie musi być odpowiednio duże i właściwie przygotowane na przechowywanie pelletu.
Nie bez powodu jednak pellet drzewny jest coraz bardziej popularnym surowcem energetycznym stosowanym nie tylko w domach jednorodzinnych, ale i w obiektach przemysłowych i instytucjach oraz budynkach użyteczności publicznej. Pellet drzewny to wydajny i ekologiczny surowiec, a na montaż odpowiedniej instalacji można nawet uzyskać dofinansowanie z programów rządowych lub skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej. Pellet jest z pewnością materiałem opałowym, który warto rozważyć przy wyborze systemu ogrzewania domu.